فرم دوازده میزانی ، رایج ترین ساختار در موسیقی بلوز به شمار می رود . به طور کلی ، فرم دوازده میزانی بر پایه ی یک طرح ریتمیک سه خطی ( AAB ) به همراه الگوی هارمونیک مشخص I – IV – V( تونیک – زیرنمایان و نمایان ) به عنوان تریاد یا آکوردهای هفتم نمایان بنا شده است . اجزای تشکیل دهنده ی طرح ریتمیک می توانند ملودی خوانده شده توسط خواننده و یا تم های نواخته شده با ساز باشند که در گروه های چهار میزانی تقسیم می شوند . فرض کنید ما در دو ماژور( C ) با مرکزیت تنال دو هستیم ، ساده ترین فرم دوازده میزانی به ترتیب زیر خواهد بود :
A) میزان های اول تا چهارم : آکرد تنیک ، چه به شکل تریاد و چه به شکل آکرد هفت ( C یا C7 )
A) میزان های پنجم تا هشتم : آکرد زیرنمایان برای دو میزان ، چه به شکل تریاد و چه به شکل هفتم ( اینجا F یا F7 )
B) میزان های نهم تا دوازدهم ، آکرد نمایان ( اینجا آکرد G یا G7 ) –
تفاوت های رایج در فرم دوازده میزانی عبارتند از استفاده از آکرد زیرنمایان در میزان دوم – که به اصطلاح محاوره ای Quick IV نامیده می شود - استفاده از آکرد نمایان در هر دو میزان نهم و دهم ، و یک الگوی بازگشتی در دو میزان یازدهم و دوازدهم . این الگو معمولا توالی آکرد تونیک به نمایان است که خودبخود باعث ادامه پیدا کردن قطعه خواهد شد . هم چنین در فرم دوازده میزانی این الگوی بازگشت می تواند از الگوی تونیک – زیرنمایان – تونیک – نمایان پیروی کند ، مثل قطعه ای از بی بی کینگ با نام three ‘o clock blues .سایر واریاسیون ها در فرم دوازده میزانی میتواند باعث نزدیک شدن موسیقی به ذات موسیقی جاز شود . هنرمندانی نظیر چارلی پارکر و جان کولترین در دو اثر Blues for Alice و Freight Trane ( به آهنگسازی تامی فلنگن ) ، مضمون هارمونیک فرم دوازده میزانی را گسترش داده اند . این نوآوری ها شامل به کار گیری یک آکورد زیرنمایان مینور ( F یا F7 ) در میزان ششم ، آکورد هفت رونمایان(میانه ی زیرین ) ( A7 ) ، الگوی ii – V – I ( که در اینجا آکوردهای رمینور ، آکرد هفت سل ، و آکورد ماژور تونیک را شامل می شود ) به ترتیب در میزانهای نهم و دهم و یازدهم ، و الگوهای بازگشتی متنوع در میزانهای یازدهم و دوازدهم می شوند . نمونه های آخر میتوانند در Sundown اثر وز مونتگومری – که در آن از یک سری آکورد کروماتیک هفتم ( در دوماژور : C7 , Eb7 , D7 , Db7 ) استفاده می شود – شنیده شود .
برای یک میزان ، زیرنمایان برای یک میزان ( F یا F7 ) و تونیک برای دو میزان . ( C یا C7 ).
فرم دوازده میزانی در اوائل قرن بیستم – هنگامی که توسط آنسامبل ها و آهنگسازهای متفاوتی به عنوان یک نوع استاندارد پذیرفته شد – به صورت یک قانون درآمد . در دهه ی ۱۹۳۰ ، این فرم در بیگ بندهای مرسوم دوران سویینگ جذب شد . ” فرنکی و جانی ” و Blues in the night منعکس کننده ی فرم دوازده میزانی در موسیقی های عامه پسند هستند .
در دهه ی ۱۹۵۰ استفاده از فرم دوازده میزانی در آثار راک اندرول رایج شد . در نمونه های مشهور این استفاده ، میتوان به Johnnie B. Goodie اثر چاک بری ، Too much اثر الویس پریسلی و همچنین Lucille اثر لیتل ریچارد اشاره کرد .
فرم دوازده میزانی در گام بلوز مینور۱ هم کارکرد داشت : در All you love اثر لوتیس راش ، و The thrill is gone که شناخته شده ترین اثر بی بی کینگ است .
سایر هنرمندان موسیقی بلوز هم استفاده از فرم دوازده میزانی و محتوای هارمونیک آن را ادامه دادند اما ترتیب کلیشه ای تونیک – زیر نمایان – نمایان را تغییر دادند . A little red roster و Ain’t superstitious از آثار هاوولین وولف از دیگر نمونه های این تغییرات در فرم دوازده میزانی هستند .
———-
پاورقی ها :
۱ – منظور از گام مینور بلوز ، گامی ست که در آن فاصله ی درجات از پایه بدین قرار است : دوم افزورده ، سوم افزوده ، چهارم افزوده ، پنجم درست ، ششم افزوده و اکتاو
نظرات شما عزیزان:
دیوووووووووووووووووونه
ساعت19:48---27 مهر 1390
سیلااااااااااااااااااااااام
داداش اینا چیه نوشتی؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
من که سر در نیاوردم
کاش میدونستم
|